ویتامین دی که به عنوان ویتامین “آفتاب” هم شناخته می‌شود، یکی از مهمترین ویتامین‌های مورد نیاز بدن است. این ماده مغذی و ضروری بدن به صورت محلول در چربی است. ویتامین دی باعث می‌شود تا سلامت و استحکام استخوان‌ها حفظ شود و البته به رشد سلول‌ها و عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند.
بدنِ ما عمدتا ویتامین دی را از طریق نور خورشید و همچنین مواد لبنی و برخی مواد غذایی جذب و دریافت می‌کند. بدن زمانی دچار کمبود ویتامین دی می‌شود که به اندازه کافی نمی‌تواند آن را دریافت کند. کمبود سطح ویتامین دی در بدن باعث می‌شود تا استخوان‌ها شکننده و نازک شوند و حتی تغییر شکل دهند. اما علاوه بر این مشکلات شناخته شده، کمبود این ویتامین ضروری ممکن است منجر به عوارض دیگری هم شود:
• نرم شدن استخوان (استئومالاسی)
• تراکم استخوان کم (استئوپنی)
• آرتروز
• بیماری قلبی
• سرطان
• راشیتیسم در کودکان
• افسردگی
ویتامین دی و افسردگی
براساس پژوهش‌های علمی تاییدشده ارتباط معنا داری بین کمبود ویتامین دی و افسردگی وجود دارد. پژوهشگران در مطالعاتی نشان داده‌اند که کاهش سطح ویتامین دی بدن در افراد مختلف منجر به بروز افسردگی در افراد می‌شود. یک پژوهش نشان می‌دهد که به طور آماری افرادی که سطح ویتامین دی بدنشان کاهش می‌یابد بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی‌اند.
پژوهشگران بر این باورند که از آنجایی‌که ویتامین دی نقش کلیدی در کارکرد مغز دارد، در نیجه کمبودش باعث عوارض جانبی روانی می‌شود. یک پژوهش تاییدشده دیگری که در سال 2005 انجام شده نشان می‌دهد عملکرد گیرند‌ه‌های مغزی ویتامین دی با نواحی مغزی درگیر در افسردگی در یک ناحیه قرار دارند. یعنی عملا با مصرف ویتامین دی به خصوص افراد مستعد می‌توانند از ابتلا به افسردگی جلوگیری کنند.
چه عواملی باعث کاهش سطح ویتامین دی در بدن می‌شود؟
مهمترین نکته در کاهش سطح ویتامین دی در بدن محدودیت در قرار گرفتن در معرض نور خورشید است. البته سبک زندگی و افزایش سن هم می‌تواند تاثیرگذاری باشد.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید
رایج‌ترین و معمول‌ترین راه دریافت ویتامین دی نور خورشید است. به طور کلی آفتاب منبع بسیار غنی و مناسب ویتامین دی است. هر چقدر بیشتر در معرض نور خورشید باشید، بیشتر ویتامین دی دریافت می‌کنید. اما شاید بپرسید که چطور نور خورشید باعث دریافت این ویتامین می‌شود. در واقع نور خورشید حاوی ویتامین دی نیست. زمانی‌که نور فرابنفش خورشید به ما می‌رسد، پوست‌مان دچار فعل و انفعالاتی می‌شود که در نهایتا به ساخت ویتامین دی در بدن منجر می‌شود. طبعا اگر از نور خورشید دور بمانید میزان ویتامین دی دریافتی بدن‌تان کاهش می‌یابد.
مقدار زمان لازم برای اینکه در زیر نور خورشید بتوانید به اندازه کافی ویتامین دی دریافت کنید، کاملا به اقلیم، ساعت روز و فصل بستگی دارد.
افراد با پوست روشن‌تر، خیلی سریع‌تر از دیگران ویتامین دی دریافت می‌کنند، اما به طور متوسط باید بین 15 دقیقه تا 2 ساعت زیر نور خورشید قرار بگیرید.
تشخیص کمبود ویتامین دی
توجه داشته باشید که برای تشخیص کمبود ویتامین دی باید حتما با پزشک‌تان مشورت کنید تا آزمایش‌های لازم را تجویز کنند و براساس آن تشخیص نهایی داده شود.
اما برای ارتباط بین کمبود ویتامین دی و افسردگی هم باید این مورد را پزشک در میان بگذارید. پزشک در مورد علائم افسردگی از شما سوالاتی خواهد پرسید. برای تشخیص دقیق‌تر پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی تجویز کند.
درمان افسردگی ناشی از کمبود ویتامین دی
زمانی‌که پزشک به طور قطع تشخیص داد، افسردگی فرد به دلیل کمبود ویتامین دی است اقدام به درمان آن می‌کند. معمول‌ترین راه‌های افزایش جذب ویتامین به شرح زیر است:
• مصرف مکمل ویتامین دی
• افزایش قرار گرفتن در معرض نور خورشید
• رژیم غذایی حاوی ویتامین دی
البته ممکن است پزشک علاوه بر راه‌های فوق روان‌درمانی و داروهای ضدافسردگی هم تجویز کند. ورزش و خواب منظم هم برای درمان افسردگی اکیدا توصیه می‌شود.